درآمد نیروگاه خورشیدی 1 مگاواتی در ایران چقدر است؟ [تحلیل جامع ۱۴۰۴]

الف) هزینه‌های اولیه احداث (CAPEX): برآورد کامل سرمایه مورد نیاز

این بخش سنگین‌ترین قسمت سرمایه‌گذاری است و شامل تمام مخارجی می‌شود که برای ساخت و آماده‌سازی نیروگاه تا لحظه اتصال به شبکه انجام می‌گردد.

۱. هزینه تجهیزات اصلی (حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد کل هزینه)

• پنل‌های خورشیدی (ماژول‌های فتوولتائیک): قلب تپنده نیروگاه شما. برای ظرفیت ۱ مگاوات، به حدود ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ پنل مدرن نیاز است. انتخاب بهترین تکنولوژی پنل خورشیدی تأثیر مستقیمی بر راندمان دارد.

  • برآورد قیمت (۱۴۰۴): قیمت هر وات پنل باکیفیت بین ۱۳,۰۰۰ تا ۱۹,۰۰۰ تومان متغیر است. بنابراین، هزینه کل پنل‌ها رقمی بین ۱۳ تا ۱۹ میلیارد تومان خواهد بود.

• اینورترها و باتری‌های ذخیره‌ساز: اینورترها برق DC را به AC تبدیل می‌کنند و سیستم‌های ذخیره‌سازی باتری می‌توانند پایداری شبکه را افزایش دهند.

  • برآورد هزینه (۱۴۰۴): کل هزینه اینورترهای مورد نیاز برای ۱ مگاوات، حدود ۱.۵ تا ۳.۵ میلیارد تومان است.

• سازه‌های نگهدارنده (Mounting Structures): اسکلت فلزی که پنل‌ها را نگه می‌دارد.

  • برآورد هزینه (۱۴۰۴): با توجه به قیمت روز فلزات، حدود ۱.۵ تا ۲.۵ میلیارد تومان.
    برای آشنایی با استانداردها و مشخصات فنی، مطالعه مقاله «راهنمای جامع تجهیزات نیروگاه خورشیدی» را پیشنهاد می‌کنیم.

۲. هزینه نصب و اجرا (حدود ۱۵ تا ۲۵ درصد کل هزینه)

این بخش شامل تمام فعالیت‌های لازم برای برپایی فیزیکی نیروگاه است:

• آماده‌سازی زمین و فونداسیون: شامل تسطیح، خاک‌برداری و اجرای فونداسیون‌های بتنی.

  • برآورد هزینه (۱۴۰۴): حدود ۷۰۰ میلیون تا ۱.۵ میلیارد تومان.

• نصب مکانیکی و الکتریکی: این مرحله شامل نصب سازه‌ها، پنل‌ها، اینورترها و کابل‌کشی است و باید از اشتباهات رایج در طراحی و احداث جلوگیری کرد.

  • برآورد هزینه (۱۴۰۴): شامل مواد مصرفی و دستمزد نصب، حدود ۱.۵ تا ۳ میلیارد تومان.

• نیروی انسانی متخصص و سیستم مانیتورینگ: هزینه دستمزد تیم مهندسی و نصب سیستم‌های پایش که می‌توانند با هوش مصنوعی و IoT بهینه‌سازی شوند.

  • برآورد هزینه (۱۴۰۴): حدود ۵۵۰ میلیون تا ۱ میلیارد تومان.

۳. هزینه‌های جانبی و بالاسری (حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد کل هزینه)

• تأمین زمین: برای نیروگاه ۱ مگاواتی به حدود ۱.۵ تا ۲ هکتار زمین نیاز است. برای جزئیات کامل، مقاله «شرایط زمین برای احداث نیروگاه خورشیدی» را مطالعه کنید.

• مطالعات، مجوزها و مشاوره: شامل تهیه طرح توجیهی و صفر تا صد اخذ مجوز نیروگاه خورشیدی از ساتبا و سایر ارگان‌ها.

  • برآورد هزینه (۱۴۰۴): حدود ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان.

• هزینه اتصال به شبکه و هزینه‌های پیش‌بینی نشده (معمولاً ۵ تا ۱۰ درصد).

جمع‌بندی هزینه کل احداث در سال ۱۴۰۴

با کنار هم گذاشتن برآوردهای بالا (به جز هزینه زمین)، می‌توان به یک محدوده تخمینی دست یافت:

محدوده برآورد هزینه کل (بدون زمین): تقریباً بین ۱۹ میلیارد تومان تا ۳۱ میلیارد تومان.
هزینه به ازای هر کیلووات نصب شده (بدون زمین): حدود ۱۹ تا ۳۱ میلیون تومان.

ب) هزینه‌های جاری و نگهداری (OPEX): مخارج سالانه نیروگاه

پس از احداث، نیروگاه برای حفظ کارایی و طول عمر خود نیازمند نگهداری است. این هزینه‌ها به صورت سالانه از درآمد ناخالص کسر می‌شوند:

• نگهداری و تعمیرات: شامل تمیز کردن سطح پنل‌ها برای جلوگیری از کاهش راندمان و بررسی دوره‌ای اینورترها و اتصالات الکتریکی.

• بیمه و مالیات: بیمه نیروگاه برای کاهش ریسک‌ها ضروری است و هر سال باید تمدید شود. مالیات درآمد حاصل از فروش برق نیز باید در نظر گرفته شود.

• نیروی انسانی: نیروگاه‌های خورشیدی به نیروی انسانی زیادی نیاز ندارند اما وجود تکنسین‌های متخصص برای رفع مشکلات احتمالی ضروری است.

• افت راندمان پنل‌ها: با گذشت زمان، بازدهی پنل‌ها کاهش می‌یابد (معمولاً ۰.۵ تا ۱ درصد در سال). این موضوع بر میزان درآمد بلندمدت تأثیرگذار است.

برآورد کل هزینه O&M سالانه (۱۴۰۴): مجموع این هزینه‌ها سالانه حدود ۴۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان (معادل تقریباً ۱.۵ تا ۳ درصد هزینه اولیه) خواهد بود.